بیماری دو جنسیتی را بیشتر بشناسیم:

هویت جنسی از آن خصوصیاتی است که هرکس از بدو تولد خواسته یا ناخواسته با آن همراه است. نخستین اشاره آن هم پر کردن خانه دختر یا پسر در پرونده نوزاد در بیمارستان است. این هویت آینده فرد را می‌سازد آن است که تعیین می‌کند باید چه بپوشی، چگونه حرف بزنی، ظاهرت به چه شکلی باشد و در کودکی با چه اسباب بازی‌هایی عجین باشی و هزار باید دیگری که اختیاری در انتخابش نداری و از ذاتیات هویت جنسی است.

   گفت‌وگوی«ملت ما» با مریم خاتون ملک آرا نخستین درمان شده ترانس سکسوال در ایران:

اما گاهی بر حسب حساب و کتاب طبیعت این معادله عوض می‌شود یعنی کودک وقتی به دنیا می‌آید هویت جنسی‌اش یک چیز است و خواسته‌های روحی‌اش چیز دیگر. کودکی که با هویت پسر به دنیا آمده است اما لباس دخترانه می‌خواهد. به بازی‌هایی که هم جنسانش با آن مشغولند علاقه‌ای نشان نمی‌دهد و عروسک بازی و پوشیدن دامن از خواسته‌های او است. 

یا برعکس کودکی که هویت جنسی دختر دارد اما هم بازی‌ها، اسباب بازی‌ها و لباس‌هایش همه پسرانه است و اینها چیزهایی است که روح او می‌طلبند. در علم پزشکی افراد با این خصوصیت را ترانس سکسوال یا افراد دارای اختلال هویت جنسی می‌نامند. آنها در واقع در جامعه ظاهرشان با روح جنسی‌شان سازگاری ندارد همچون یک پرنده در قفس برای رهایی از موقعیت دشواری که دارند خود را به میله‌های آهنین آن می‌کوبند تا شاید در باز شود و بتوانند پرواز کنند.

دکتر بهرام میرجلالی، از پیشگامان عمل جراحی دوجنسیتی‌ها در ایران، می‌گوید: افرادی هستند که با حق و حقوقی مانند ما در جامعه زندگی می‌کنند و هدیه‌ای که خداوند به همه ما ارزانی داشته را دارا نیستند؛ این هدیه که ما هیچ­گاه به آن فکر هم نمی‌کنیم، هویتی از جنس خود است. این افراد در واقع با نوعی واژگونی در هویت جنسی خود مواجهند. 

هویت جنسی یعنی آگاهی و قبولی که هر انسانی از جنس خودش دارد. این برای ما بسیار معمولی است. اما مشکل این انسان‌ها این است که هویت جنسی‌شان کاملاً واژگون شده است. یعنی به عنوان مثال، از لحاظ آناتومیک و جسمی، کارکرد غدد داخلی و کارکرد فیزیکی‌اش صد درصد پسر است، با همه مشخصات آناتومی یک پسر به دنیا آمده است؛ ولی در سن سه یا چهار سالگی که کودک از هویت جنسی خود آگاهی می‌یابد، او خود را دختر می‌شناسد و واقعاً هم این‌گونه است. 

حس و حواس و هوش او همه دختر است. این موضوع را اگر در آن زمان سه، چهار سالگی مطالعه کنند، می‌بینند که در رفتار وی هیچ مشخصه پسرانه‌ای وجود ندارد. اما در آن سنین، خانواده‌ها به رفتار فرزند خود توجهی ندارند، در صورتی این توجه در همان زمان هم ضروری است و باید با این افراد با علاقه و مدارا رفتار کرد. او خاطرنشان کرد:

 روان دگرجنس یک آگاهی وارونه از جنس خودش دارد که غیرقابل تغییر است. برخی روانپزشکان معتقدند که روان دگرجنس‌ها می‌توانند درمان شوند. به نظر من آنهایی که درمان می‌شوند، روان دگرجنس نبوده‌اند و تا این حد می‌توان روی این مسئله مطمئن بود. فردی که به لحاظ روانی، رفتاری، جاذبه و هویتی، پس از مدتی روان‌درمانی عوض می‌شود، روان دگرجنس نبوده و احتمالاً از اختلالات دیگری رنج می‌برده است.

 روان دگرجنس غیر قابل تغییر است و در این زمینه، من توانسته‌ام با دلیل و استدلال، تا حدی متخصصان را قانع کنم که در تشخیص دچار اشتباهند. روان دگرجنس فردی است که احتمالاً از چهار سالگی علایمی پیدا کرده است. اکنون 120 سال است که در دنیا اینها را می‌شناسند و تنها کاری که توصیه می‌کنند، عمل جراحی است.

 جراحی اجازه ورود این افراد به جامعه را صادر می‌کند؛ اما اگر جامعه بخواهد این افراد را جزو افراد خلافکار، اراذل و اوباش و بی‌هویت در نظر بگیرد، خوشبختی را از آنها دریغ کرده و آنها را به سوی آسیب‌های اجتماعی می‌کشاند. این فرد یک روح و روان زندانی در یک جسم دارد و این امر، جدال میان دو واقعیت است؛ یکی واقعیت جسم او که هیچ نقصی ندارد و دیگری واقعیت روانی‌اش است که صد درصد بر­عکس است.

فرد میان این دو واقعیت درگیر است. درباره بخش روانی، حدود نود سال است که روانپزشکان در تلاش برای درمان هستند و می­ خواهند راهی بیابند که از لحاظ روانی فرد به هویتش برگردد و جسمش را قبول کند. اما چنین اتفاقی نمی‌افتد. چون اینان غیرقابل برگشت هستند. نخستین کمک منطقی که برایشان موثر است، جراحی است که با درمان هورمونی همراه است. 

البته از سوی دیگر، درمان جسمی هم تنها علاج اینها نیست و باید قبل و بعد از عمل جراحی زیر بنای اجتماعی مساعدی هم موجود باشد. گاهی نبود خدمات و آگاهی اجتماعی باعث می‌شود اینها از عمل جراحی سود زیادی نبرند. چه بسا که در دوران جراحی و درمان هورمونی، نیاز به خدمات اجتماعی از قبیل پول، نظارت و... حس می‌شود که چندان از آن برخوردار نیستند. 

برایمان از روزی که فتوای تغییر جنسیت را با تایید پزشکی قانونی از امام خمینی (ره) گرفتید بگویید؟

سال 1365 با امام خمینی (ره) ملاقات کردم و با نامه ایشان که محتوی صدور فتوا جهت تغییر جنسیت (ترانس سکسوال ها) با تایید پزشکی بود به پزشکی قانونی مراجعه کردم و همان‌جا نخستین مجوز تغییر جنسیت از سوی پزشکی قانونی در جمهوری اسلامی ایران صادر شد. قبل از عمل جراحی اسم من فریدون ملک آرا بود.

و در سال 1354 نامه‌ای به امام خمینی(ره) که در نجف بودند نوشتم که امام(ره) این‌گونه پاسخ دادند: تغییر جنسیت بلامانع است و بعد از عمل تکلیف یک زن بر شما واجب است: از سال 1365 در کشور ایران کلینیک‌ها اقدام به عمل جراحی کردند که تاکنون نیز ادامه دارد. در حال حاضر در سازمان بهزیستی کشور واحدی به نام اداره آسیب دیدگان اجتماعی بهزیستی کشور مسئولیت رسیدگی به این بیماران را به عهده دارد.  

اختلال هویت جنسی یعنی چه؟

اختلال هویت جنسی، نوعی اختلال شناخته شده روانی است که معیارهای تشخیصی آن در طبقه بندی‌های علمی انجمن‌های روان پزشکی معتبر جهانی توضیح داده شده است. این اختلال مشخصا همراه است با احساس قوی و پایدار در شناخت هویت جنسی خود، متناقض با جنسیتی که فرد از نظر بیولوژیک توسط اطرافیان شناخته می‌شود.

 ترانس سکسوالیته که اختلال هویت جنسی نیز نامیده می‌شود را می‌توان به شکلی از مرز بین جنسیت حقیقی و هویت جنسی تعبیر کرد. یک ترانس سکسوال فردی است که ساختارهای جنسیتی مغز که مشخص‌کننده هویت جنسی اوست، کاملا با اندام‌های جنسی او مغایرت دارد و به‌طور ساده می‌توان گفت که این فرد در دام جنسیت مخالف با مغز خود است.

هویت جنسی و جنسیت دو چیز مجزا هستند. جنسیت شکل ظاهری است در حالی که هویت جنسی و مرکزیت آن را باید در مغز جست‌وجو کرد. در نتیجه، یک ترانس سکسوال با کلیه مشخصات تکامل یافته یک جنس به دنیا می‌آید ولی با این وجود از سنین کم و حتی سنین قبل از مدرسه دچار آشفتگی هویت جنسی می‌شود و از همان سنین به شرایط خود پی می‌برد.

از آنجایی که نقش تولد بخشی از طبیعت است نمی‌توان پذیرفت که عصری از زندگی بشر بدون ترانس سکسوالیته باشد. برخی سر نخ‌ها حاکی از وجود این مسئله در عصر سنگ است حتی در جنگل‌ها ی بالایی امریکای جنوبی موجود است. در این مناطق برای این افراد احترام قایل می‌شوند و آنها به عنوان جادوگر، همنشین خدایان و ارواح نام برده می‌شدند.

این اختلال در تمام جوامع وجود دارد و شیوع آن حسب آمارهای مجامع علمی از یک در سی هزار تا یک درصد هزار نفر جمعیت متفاوت است. شیوع آن در جنس مذکر بیش‌تر است و هنوز علت واحدی برای بروز آن مشخص نشده است. آنچه بدیهی است این‌که غالبا اختلال در سنین کودکی وجود دارد و رفتارهای مغایر با جنسیت بیولوژیک توسط اطرافیان قابل تشخیص است.

این افراد غالبا بعد از رسیدن به سن بلوغ دچار مشکلات بیش‌تری می‌شوند، سنینی که احساس هویت و داشتن نقش مردانه یا زنانه اهمیت زیادی می‌یابد. برخی از این افراد درصدد چاره جویی برآمده و به پزشک مراجعه می‌کنند و عده‌ای دیگر ناخواسته به انحراف کشیده می‌شوند، برخی دچار اختلالات روانی دیگر (به‌ویژه افسردگی) شده و سرانجام عده‌ای بدون این‌که شناخت اندکی از مشکل خود بیابند سال‌های عمر خود را با تشویش و نارضایتی هویتی سپری می‌کنند.

متاسفانه، به دلیل ناکارآمدی درمانهای روان شناختی، برای افراد مبتلا به این اختلال از نظر درمانی سرنوشت متفاوتی رقم می‌خورد و در بعضی موارد سوءاستفاده‌هایی نیز از این افراد صورت می‌گیرد.

نحوه برخورد با این بیماران در جامعه چگونه است؟

در سال‌های گذشته، برخوردهای متفاوتی با این بیماران شده و حتی عده‌ای از آنان بدون این‌که ارزیابی روانشناختی شده باشند زیر تیغ جراحی رفته‌اند. پیامد بی‌توجهی به این افراد، آشفتگی در روابط آنان با خانواده و جامعه است و با وجود این‌که تعداد این بیماران در کل جمعیت زیاد نیست ولی هنوز هر فرد مبتلا به اختلال هویت جنسی، تعداد زیادی از افراد پیرامون خود را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به عنوان موسس انجمن حمایت از بیماران دارای اختلال هویت جنسی هدف از تشکیل این انجمن چه بوده است؟

هدف اصلی از تاسیس انجمن حمایت از بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسی ساماندهی اقدامات حمایتی از آنان است. در این راستا این انجمن اهداف زیر را دنبال می‌کند: آشنا کردن عموم مردم با این اختلال به عنوان مشکلی که نیاز به مداخله و درمان دارد.

شناسایی موارد جدید و ایجاد بانک اطلاعاتی برای شناسنامه‌دار کردن افراد مبتلا به این اختلال.

پیگیری موارد قدیمی و تحقیق درباره سرنوشت آنان و برآورد میزان رضایت آنان در هر شرایطی که هستند. جلب مشارکت‌های مردمی و نهادینه کردن آنها برای کمک به این بیماران ایجاد ارتباط با مجامع علمی جهان در ارتباط با پدیده اختلال هویت جنسی- جهت‌دار کردن اقدامات درمانی و پیگیری موارد به امید آن‌که با همکاری ارگان‌های مسئول و کارشناسانی که تمایل دارند با به خدمت گرفتن تخصص و دانش خود کمکی به این اهداف نمایند بتوانیم در این مسیر گام‌های موثری‌برداریم .انجمن حمایت از بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسی ایران در تاریخ 25/9/1386 تحت شماره 21996 در اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به ثبت رسید و در هیئت مرکزی نظارت بر سازمان‌های مردم نهاد مستقر در وزارت کشور و وزارت بهداشت و درمان و چند وزارتخانه و سازمان‌های دولتی دیگر طرح و با تاسیس و فعالیت این سازمان موافقت شد. هدف این موسسه شناسایی، ساماندهی، حمایت و درمان بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسی است.

تاسیس موسسه در تاریخ 25/9/1386 به شماره 22666/ث32/86 در روزنامه رسمی آگهی شد. موسسین این انجمن را جمعی از روانپزشکان و روانشناسان پزشکی قانونی و جمعی از فعالان اجتماعی تشکیل می‌دهند. و در مجموع هدف ارایه و دنبال کردن مطالبات و راهکارهایی به جهت نیل به مسائل حقوقی درمانی معیشتی مشاوره‌های مستمر و پیگیر تا رسیدن به یک زندگی متعارف بعد از عمل جراحی و در زمینه‌های مختلف ایجاد محیط کار و در نهایت سپردن مدیریت این مجموعه و ساختار سرنوشت این بیماران به دست خودشان است.

نخستین عمل جراحی تغییر جنسیت در کجا اتفاق افتاده است؟

برای نخستین بار در سال 1930 در آلمان انجام شد و اینار وگنر Einar Wegener تقاضای عمل جراحی کرد و از آن پس با عنوان Lily Elbe زندگی کرد. در امریکا نیز جورج جرجنسون در سال 1953 مورد عمل قرار گرفت و به عنوان کریستین جرجنسون زندگی کرد و نخستین ترانس سکسوال فیلم هالیوود شد و نخستین کسی که با نگاه علمی به این مسئله پرداخت دکتر هری بنجامین بود که در سال 1966 تحت عنوان پدیده ترانس سکسوالیته در کتابش چاپ کرد.

زندگی شما قبل از جراحی چگونه بود؟

سال 52 دبیرستان را تمام کردم و وارد رادیو و تلویزیون شدم. همزمان دانشگاه هم در رشته پزشکی پذیرفته شدم. چند وقت بعد علایم این بیماری در فیزیک و رفتارم هم پدید آمد. از طرف صدا و سیما من را به یک دکتر متخصص معرفی کردند و بعد از کلی آزمایش دکتر به من گفت: شما یک ترنسکسوال هستید و پیشنهاد عمل تغییر جنسیت را مطرح کرد. سال 54 یک نامه برای امام خمینی (ره) نوشتم و موضوع را برای ایشان که آن موقع در نجف زندگی می‌کردند، توضیح دادم. چند وقت بعد جوابم را گرفتم.

امام در جواب تنها یک جمله نوشته بودند: تکالیف یک زن بر تو واجب است. »وقتی جواب نامه از طرف امام خمینی (ره) آمد، نوع پوششم را تغییر دادم. لباس‌های زنانه می‌پوشیدم. اما هنوز هم تردید داشتم که نکند امام مشکل من را متوجه نشده‌اند و من را با یک بیمار دوجنسی اشتباه گرفته‌اند. اما من هرمافرودیت یا دوجنسی واقعی نبودم. مشکل من به عنوان یک ترنسکسوال یا دوجنسی کاذب فرق داشت و من می‌خواستم تکلیف خودم را بدانم.

هرمافرودیت‌ها یا دوجنسی‌های واقعی مشکلات ما را درک نمی‌کنند، چون آنها 47 کروموزوم و در نتیجه مشکل آناتومی دارند و چون مشکلشان قابل لمس و دیدن است باورپذیر است. اما مشکل ما ترانس سکسوال‌ها به عنوان کسانی که مثل بقیه انسان‌ها 46 کروموزوم داریم و تنها تمایلاتمان شبیه تمایلات و خواسته‌های جنس مخالفمان است باورپذیر نبود. ما با همجنس گرایان اشتباه گرفته می‌شدیم.

هنوز هم خیلی از آنها برای این‌که از طرف جامعه پذیرفته شوند خودشان را به عنوان ترانس سکسوال معرفی می‌کنند. باید این موضوع را به امام (ره) توضیح می‌دادم. چطور می‌توانستم با لباس‌های زنانه و کارت شناسایی مردانه سرکار بروم یا پشت نیمکت‌های دانشگاه بنشینم. من هنوز فریدون بودم.

سال 1357 قرار بود نامه‌ای در رابطه با تعیین تکلیف این بیماری و بیماران در ایران تنظیم کنم. تا آن زمان ما متخصص در این زمینه نداشتیم.و من با همچنین مسئله ای مواجه بودم. بر این اساس نامه‌ای برای مرحوم امام خمینی(ره) نوشتم که امام هم آن زمان پاسخ دادند. در پی این نامه من مشکلات زیادی پیدا کردم چراکه آن زمان هنوز انقلاب اسلامی رخ نداده بود و ساواک و عوامل آن خیلی سخت با این موضوع برخورد کردند.

درواقع خواست من هم جمع‌آوری تعداد بیمارانی بود که دچار این بیماری بودند و می‌خواستم برای آنها در آن زمان یک شخصیت حقوقی ایجاد شود. نهایتا در همان سال‌ها در فرانسه زمانی که امام تبعید شده بودند توانستم از طریق همراهانشان ملاقاتی با ایشان داشته باشم. هدف من آن بود که فرق بین هرمافرویدی یا دوجنسی ساده با 47 کروموزوم را که وقتی به دنیا می‌آید

به لحاظ بالینی و تشخیص فیزیکی و آناتومی مشخص هستند و تکلیف شان کاملا مشخص است و می‌توانند به‌راحتی تحت درمان قرار بگیرند با 46 کروموزومی‌ها ی امثال خودم ثابت کنم درحقیقت می‌خواستم با ادله جواب بگیرم.سال 65 توانستم به جماران بروم و نخستین فتوا را از سوی امام در رابطه با ترانس سکسوال‌ها بگیرم.

در جماران مدارک لازم ارایه شد و موضوع میان علما و پزشکان مورد بررسی قرار گرفت تا این‌که امام نخستین فتوا را برای بیماران ترانس سکسوال دادند تغییر جنسیت با تجویز طبیب مورد اعتماد اشکال شرعی ندارد. و من توانستم حکم شرعی و قانونی تغییر لباس خودم را از مرحوم امام بگیرم. همان موقع امام به دادستان وقت برای حکم اجرایی دستور می‌دهد و دادستان وقت حکم تغییر شناسنامه‌ام را صادر می‌کند. خانم‌های بیت همان روزی که امام فتوا را دادند و گفتند تکالیف یک زن بر شما واجب است، برایم چادر بریدند.

کنار در با لباس‌های مردانه‌ام ایستاده بودم. منتظر بودم چادر بریده شود و به داخل صدایم کنند. یکدفعه آیت‌الله خامنه‌ای را که آن موقع رئیس‌جمهور بودند دیدم. با هول و هراس سلام دادم. ایشان جواب گفتند و کنارم ایستادند و گفتند: «شرح حال شما را شنیدم. اگر مشکلی داشتید با دفتر من تماس بگیرید. » دوباره لباس‌های مردانه را کنار گذاشتم.

شناسنامه‌ام هم دیگر مشکلی نداشت اما فقط شناسنامه‌ام تغییر کرده بود. کارت‌های دانشجویی‌ام هیچ فرقی نکرده بود و من نمی‌توانستم ادامه تحصیل بدهم. پاسپورت و سایر کارت هایم هم تغییری نکرده بود. از همان سال بیماران ترانس سکسوال پیدایم می‌کردند و با آنها حضوری یا تلفنی مشاوره می‌کردم. راه و چاه را نشانشان می‌دادم.

 اما باز هم خیلی کارشکنی بود. عده‌ای مشکل من را نمی‌فهمیدند و فریاد اعتراض می‌کشیدند و می‌گفتند: تو منحرفی. البته بعدها خیلی از آنها متوجه اشتباهشان شدند. مثلا یکی از همان‌ها بچه‌اش دچار این بیماری شد و چند سال بعد تلفنی با من تماس گرفت و درخواست کمک کرد. اما آن موقع کارشکنی زیاد بود.سال 81 عمل تغییر جنسیت را در تایلند انجام دادم قبل از آن هم در انگلستان نخستین آزمایشات و مراحل اولیه درمان را انجام دادم تا آن سال زمینه عمل مهیا نبود. من هم با پوشش زنانه احساس راحتی می‌کردم.

 عمل جراحی تغییر جنسیت وکیفیت آن در ایران چگونه است؟

عمل تغییر جنسیت، عمل سختی است. متاسفانه تکنیک این عمل در ایران وجود نداشت و ندارد. خیلی از ترانس سکسوال‌ها با عمل‌های ناموفق تبدیل به انسان‌های ناقص شده‌اند یا بعد از عمل آن قدر احساس پشیمانی کرده‌اند که دست به خودکشی زده‌اند. این بیماری اگر اشتباه تشخیص داده شود یا عمل به درستی انجام نگیرد، پشیمانی شدید همراه دارد که فرد را بعد از تغییر جنسیت به مرز جنون و خودکشی می‌رساند.

اما من بعد از عمل احساس راحتی داشتم. شاید مثل کسی که تازه به دنیا آمده است. هنوز هم ما به‌طور مستقیم نمی‌توانیم از خیلی‌ها کمک بگیریم، چون شناخت درستی از این بیماری نیست. ما با کسانی که مشکل اخلاقی دارند اشتباه گرفته می‌شویم. هیچ بودجه‌ای به‌طور مستقیم برای این بیماران در نظر گرفته نمی‌شود. خیلی از خانواده‌ها مشکل فرزندشان را باور نمی‌کنند و خیلی از آنها هم در مضیقه مالی هستند، چون با وجود این بیماری شغلی برایشان پیدا نمی‌شود.

منبع خبر: ملت ما

آسم دیابت و کم هوشی عوارض کودکان متولد شده با شیوه سزارین

نفس‌هایی که تنگ می‌آیند نمی‌توانند سازندگان خوبی برای آینده باشند. متخصصان می‌گویند در آینده بسیار نزدیک باید منتظر نسلی باشیم که نه تنها بسیار ضعیف است نایی هم برای سازندگی ندارد. آسم، دیابت، کم هوشی و... آینده نسلی است که مادرانشان از طبیعی‌ترین اتفاق خلقت روگردانده‌اند. کارشناسان سزارین را عامل بسیاری از بیماری‌های نسل آینده کشور می‌دانند.

عوارض سزارین 7 برابر زایمان طبیعی است

البته به این مطلب اضافه کنید که تغییر سبک زندگی و الگوی غذایی نیز از همین حالا زنگ خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را به صدا درآورده است و با توجه به تغییری که در شرایط زندگی ایرانی دیده می‌شود یعنی سلولی شدن خانوارها و ماشینی شدن روش زندگی باید این روند رو به رشد خطر را برای نسلی که در حال به دنیا آمدن و پرورش است نیز در نظر گرفت و این یعنی نسلی بیمار و کم توان که قرار است سکان آینده ایران را در دست بگیرد.. . . . .

افزایش سه دهم درصدی بودجه وزارت بهداشت در سال 91

ظاهرا" بودجه نود و یک وزارت بهداشت افزایش چندانی نسبت به سال قبل نخواهد داشت. در سال جاری که بودجه وزارت بهداشت با تلاش نمایندگان کمسیون بهداشت ودرمان از 12800 میلیارد تومان پیشنهادی دولت به حدود 16000 میلیارد تومان افزایش یافت, باز هم وزارت بهداشت به دلیل استخدام 23000 پرستار و نیز کسری بودجه سال قبل که حدود 2100 میلیارد تومان برآورد شده است دچار کسری بودجه 2400 میلیاردی در سال جاری شده است. آنچه بیشتر باعث فشار مضاعف به وزارت بهداشت شده است این است که منابعی که قرار بود از محل افزایش قیمت نفت و نیز ده درصد درامد حاصل از هدفمندکردن یارانه ها به این وزارت اختصاص یابد , اختصاص نیافته است. از طرفی کمسیونی که قرار بود با اجتماع نهادهای مختلف دولتی تشکیل شود و به وضع مالیات بر برخی کالاهای مضر ولی مباح بپردازد, هنوز شروع به کار ننموده است, اگرچه بسیاری بر این باورند که وضع مالیات بر خوراکیهایی نظیر کالباس و سوسیس که این روزها دچار افزایش قیمت شده اند و مالیات بر ارزش افزوده را نیز پرداخت می نمایند می تواند به افزایش بیش از حد قیمت این کالاها و . . . .

خانم دکتر ،تعهد شما به بهداشت و تحقیقات را در بودجه خواهیم دید؟

اعتراض به حق جنبش عدالتخواهی دانشجویان به تبعیض های موجود در نظام سلامت را شاید بتوان روزنه ای به دالان های تاریک تصمیم گیری در وزارت بهداشت دانست؛ جایی که تصمیمات در مثلث نظام پزشکی و وزارت بهداشت و کمسیون بهداشت و درمان گرفته می شود و من به عنوان یک خبرنگار ضلع چهارم و پنجم را که مردم و حاکمیت هستند نمی بینم. یکی از مسائل دردناک این حوزه این است که دستاوردهای گروههای غیرپزشکی به سادگی مصادره به مطلوب می شود. در حالی زحمات اساتید گروههای علوم پایه و داروسازی به عنوان دستاوردهای مدیریت حاکم برنظام سلامت کشور در بوغ رسانه ها می شود که بسیاری از این اساتید عزیز که به حق آبروی کشور را در مجامع بین المللی خریده اند از حاکمیت جریان غلط پزشک سالاری در نظام سلامت کشور می نالند. اگرچه نمی توان انکار کرد که در دوره های مدیریت دکتر مرندی و دکتر پزشکیان و جناب آقای دکتر لنکرانی کمی فضای عقلانیت بر این حوزه ها حاکم شد، اما هنوز اکثر عزیزانی که نامشان و عملکردشان مایه فخر و مباهات مدیران نظام سلامت است بر این باورند که نقش بسیار کمی در تصمیم گیریهای کلان نظام سلامت دارند. حقوق اساتید علوم پایه که همواره مورد احترام مقامات ارشد نظام جمهوری اسلامی بوده اند و نیز مورد تاکید آنها، به قدری پائین و اندک است که در مقایسه با اساتید پزشکی اصلا" قابل بیان نیست. . . . . .

حاکمیت بالینی از حرف تا عمل؟

پرواضح است که نگاه علمی به مقوله اقتصاد سلامت یکی از نیازهای حیاتی و ضروری نظام سلامت کشور ماست. دکتر رواقی مدیرکل دفتر حاکمیت بالینی وزارت بهداشت اخیرا" بر این نکته تاکید نموده است که مدیران حوزه سلامت فاقد آموزشهای لازم برای پیشبرد اهداف نظام سلامت هستند. البته اینکه چنین موضوعی بالاخره پس از چندین دهه از عمر نظام سلامت کشور ما توسط یکی از مدیران نظام سلامت بیان شود خود جای تقدیر فراروان دارد. اما شرطی برای تصدیق این ادعا وجود دارد و آن اینکه این مسئله سبب سوء استفاده و تولید مدارک قلابی نگردد. واقعیت این است که بحث مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی بحثی بسیار پیچیده است و نیازمند آن است که افراد علاقه مند این حوزه وارد کار شوند و اینطور نیست که با راه اندازی دفاتری و ارائه مدارکی بخواهیم یک شبه مدیر تولید کنیم. متاسفانه نگاه دست اندرکاران نظام سلامت به بهبود کیفیت مدیریت در حوزه های بهداشتی و درمانی بسیار سطحی و با دید تبلیغاتی و مانورهای مطبوعاتی صورت می گیرد. یادم هست وقتی با دکتر مهدوی ریاست بیمارستان بقیۀ الله صحبت می کردم ایشان با ابراز تاسف از استانداردهای موجود در وزارت بهداشت برای ارزشیابی بیمارستانها می گفتند که هنوز استانداردها برای ارزشیابی بیمارستانها استانداردهای مکانیکی و فیزیکی هستند، در حالی که در دنیا این استانداردها تغییر کرده و استانداردهای درمانی جایگزین شده اند. . . . . . . .

مدیران بیمارستانی دوره عالی مدیریت نگذرانده‌اند.

مدیر کل دفتر حاکمیت بالینی و تعالی بیمارستانی با اشاره به اینکه بیمارستان‌ها و نوع خدمتی که ارائه می‌شود نیازمند مدیریتی علمی کارآمد است بیان کرد: «۴۰ تا ۵۰ درصد منابع به حوزه بیمارستانی تخصیص داده می‌شود به همین دلیل باید مدیرانی با توانایی‌های موثر، بیمارستان‌ها را اداره کنند. ولی بسیاری از مدیران بیمارستان‌ها از دوره عالی مدیریت بیمارستان برخوردار نیستند.»
به گزارش خبرنگار سینا نیوز، دکتر حمید رواقی در مراسم افتتاح اولین دوره MBA (مدیریت بیمارستانی) با اشاره به اینکه جایگاه ویژه بیمارستان در تامین سلامت است گفت: «مدیریت مبتنی بر شواهد می‌تواند باعث مدیریت منابع مالی، کاهش هزینه، ارتقاء کیفیت خدمات و... شود به همین دلیل زیر ساخت‌های آموزشی و بهره گیری از اساتید مجرب در رشته مدیریت بهداشتی و درمانی می‌تواند در نحوه صحیح مدیریت نقش بسزایی داشت باشد.

 
دکتر رواقی همچنین در خصوص پرداختن موضوع مدیریت بیمارستانی در مجموعه دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: «در دانشگاه علوم پزشکی می‌توان کار‌شناسان و مدیران بیمارستانهای مدیریت خدمات بهداشتی، درمانی را جذب و به آن‌ها به گونه‌ای آموزش داده شود که بتوانند مسئولیت خطر مدیریت بیمارستانی را پذیرفته و با استفاده از سوژه‌های مدیریت به اهداف خود برسند.»
وی ادامه داد: «هدف این برنامه بسط و توسعه دانش مدیریت در میان مدیران نظام سلامت، تربیت نیروی متخصص مدیریت بیمارستانی با مسئولیت پذیری، تعهد و کارآیی لازم، توسعه آموزش مجازی در حوزه آموزش مدیریت بیمارستانی، آموزش مدیران با تعداد بیشتر و با لزوم حضور فیزیکی کمتر در مراکز آموزشی جهت راه‌اندازی دوره MBA مدیریت بیمارستانی است.»

به گفته دکتر رواقی، «برنامه و سرفصل آموزشی رشته MBA مدیریت بیمارستانی با نگاه ویژه به نیازهای کشور تنظیم شده که در این دوره ۱۲ واحد به عنوان پیش نیاز، ۲۸ واحد اصلی و ۱۵ واحد به عنوان دروس اختیاری در نظر گرفته شده است. «

مدیر کل دفتر حاکمیت بالینی و تعالی بیمارستانی با اشاره به اینکه ۹۵ درصد مدیران بیمارستان‌ها از مدیریت پروژه آگاه نیستند یادآور شد: «هزار تخت ICU در کشور در حال راه‌اندازی است که باید برای نگهداری آن‌ها برنامه دقیقی وجود داشته باشد.»

وی در پایان با اشاره به رشته‌های در حال تاسیس در زمینه مدیریت عنوان کرد: «رشته مدیریت تسهیلات بیمارستانی مهندسی بیمارستانی در حال انجام است که تا سال آینده شش کار‌شناس ارشد در این زمینه جذب خواهند شد همچنین تا سه ماه آینده نیز MBA مدیریت در اورژانس، آزمایشگاه‌ و دارو نیز نهایی می‌شود. حسابداری سلامت و پژوهشگری سلامت نیز از دیگر رشته‌های است که مورد تائید قرار گرفته و در حال تاسیس است.»

از تحریم نترسید ؛ولی از مدیریت حاکم بر نظام سلامت بلرزید؟

اگرچه نسلی هستیم که تحریمهای شدیدتر از این را در دوران انقلاب و جنگ پشت سر برده ایم؛ اما نباید از یاد ببریم که وضع بهداشت و درمان کشور با وجود همه دست آوردهای بی نظیری که بعد از انقلاب در زمینه های دارویی و جراحی ها و بهداشت مادران و کودکان داشته است ؛در برخی زمینه ها بسیار شکننده تر از اوائل انقلاب است.  واقعیت این است که ما در حال حاضر بیش از همه کشورهای دنیا آنتی بیوتیک مصرف می کنیم و با وجود دیدن ریشه های مشکل از سال ۶۹ هیچ تدبیری برای مهار آن اندیشیده نشده است که این امر علاوه بر اینکه نیاز شدید کشور به ارز برای تامین مواد اولیه را سبب شده است َ بلکه مصرف بالای آنتی بیوتیک سبب مقاومت دارویی در بین ما ایرانیان و نیاز به نسل جدید آنتی بیوتیکها را منجر شده است. از طرفی عدم توجه وزارت بهداشت به تغذیه نوزادان و اعمال سیاستهای کم رمق و توصیه ای سبب شده است که تغذیه با شیر مادر به کمتر از ۳۰ درصد برسد که نیاز شدید به شیر خشک را سبب شده است و معلوم نیست چگونه کشور از پس این بحران در صورت اعمال تحریمهای ناجوانمردانه بر خواهد آمد؟ متاسفانه باید گفت اخلاق پزشکی در کشورما به شدت آسیب دیده است و خرید و فروش سهام بیمارستانها و نیز کورس افزایش درآمد تبدیل به یک پرستیژ شده است و این آفت متاسفانه حتی مدیران ارشد نظام سلامت را در دولت و مجلس درگیر کرده است. و این امر سبب شده است که اکثر مدیران کلان سهامداران بخش درمان خصوصی و یا شرکتهای بزرگ تجهیزات پزشکی باشند و این امر مستلزم تضعیف جدی بخش دولتی و بی توجهی به بهداشت عمومی است که با آنکه دائما ذکر لبان مردان سرد و گرم کشیده دوران جنگ نظیر مرندی و پزشکیان است ولی کسی به این هشدارها توجه نمی کند. باید واقعیت را پذیرفت که دلایل بی شماری وجود دارد تا به این نتیجه برسیم که ساختمان شیشه ای وزارت بهداشت با نمای زیبایش؛ در صورت وقوع حادثه بیشترین ترکش را به تن کسانیکه به آن امید بسته اند وارد خواهد کرد.. . . . .